Geplaatst op 14 juni
Verslag van een Pas op de plaats-gesprek in de Kazernebuurt
“Er is een plek nodig waar je elkaar kunt ontmoeten en leren kennen”
Het is dinsdag 14 mei. Vandaag genieten zes bewoners in De Smederij in de Kazernebuurt van een gezamenlijke lunch. Het is een activiteit die door het buurtcomité is bedacht. Dankzij een kleine subsidie van de gemeente en wat aanvullende ondersteuning door Malkander eten bewoners sinds september 2023 samen. Vaak in de middag, soms in de avond. Vandaag praten ze in een Pas op de Plaats-gesprek over wat er sinds de eerste lunch is gebeurd en veranderd. Een Pas op de Plaats-gesprek is geen verantwoording afleggen, evaluatie of effectmeting, maar een aanleiding voor een mooi gesprek en het delen van verhalen. Typisch ABCD!
Petra, Marianne, Carla, Annemarie, Riet en Hans stellen zich kort voor. Op Carla en Petra na blijken ze allen van ‘buiten’ naar Ede te zijn verhuisd. Het is een fijne buurt, de deelnemers hebben goed burencontact en zetten zich graag in voor meer saamhorigheid in de buurt. Dat is nodig, want er is een gebrek aan plekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Alleen als je een hond hebt, lijkt ontmoeting vanzelfsprekend. Het belang van ontmoeting vat Carla mooi samen: “Ik vind het heel belangrijk elkaar een beetje te kennen. Dat hoeft niet diep te gaan, maar is wel gezellig.” Annemarie is vanuit Alkmaar naar Ede gekomen en vrijwilliger geworden om nieuwe mensen te ontmoeten. Zij bereidt de maaltijden mee voor. “Van het ontmoeten van nieuwe mensen, word ik blij.”
Netwerk belangrijk voor de buurt
Hans en Riet vormen het enige echtpaar aan tafel. Hans is nog even voorzitter van het buurtcomité en vertelt over de aanleiding van de lunch. “Het was in eerste instantie een idee van de gemeente om alleenstaande ouderen met een kans op vereenzaming samen te brengen. Wij hebben die lunches georganiseerd. Er zijn zestien mensen op afgekomen in verschillende samenstellingen. Twee keer zijn we naar de avond verhuisd. De vraag is nu: gaan we ermee door? In welke vorm en op welke locatie? We hebben een netwerk opgebouwd. Dat was nodig, want hier wonen nauwelijks Edenaren. Daarom hebben we Lisan van Malkander er ook bij betrokken. Voor mij was het een drijfveer om actief te worden. Dit is een hele nieuwe buurt, er is weinig cohesie tussen de mensen. In juni is ons derde buurtfeest. Daar gebeurt altijd van alles!” Lisan schetst hoe het sociaal werk hieraan kan bijdragen. Door te bouwen aan sterke gemeenschappen. Dat begint bij ontmoeting en sociaal contact. Dan kunnen mensen weer samen dingen gaan doen.
Bewoners ontmoeten elkaar nu regelmatig
Lisan leidt het gesprek. Ze hangt een tijdlijn op van september 2023 tot nu. En vraagt wat er onderweg allemaal is gebeurd. Het startte met een tweewekelijkse lunch, vijf in totaal. Buurtbewoners zijn via een flyer uitgenodigd. De frequentie bleek uiteindelijk te hoog. Toen is gekozen voor maandelijks en voor zowel lunches als avondmaaltijden. Op de eerste flyer stonden data, zodat je kon je kiezen wanneer je wilde aanhaken. Er was een Nieuwjaarsreceptie. Na de jaarwisseling volgden nog twee lunches en twee avondmaaltijden. Petra nam Marianne mee. Bij de avondmaaltijden zijn geen nieuwe personen aangesloten. Er is al met al een groep van zo’n 15 mensen ontstaan die elkaar regelmatig ontmoet.
Wat er is veranderd: omkijken naar elkaar
Petra is door de lunches en het samenzijn gaan nadenken over het organiseren van andere activiteiten. Hans is zich bewuster geworden van wat het betekent als je ineens alleenstaand wordt. Dat voelt beangstigend. Carla heeft het meegemaakt. Marianne komt de deur bijna niet meer uit. Hans vraagt of de groep iets voor haar kan doen. Marianne vindt het moeilijk om dat aan te geven. Ze kan moeilijk beslissingen nemen. Ze ervaart steun in de groep, maar ze komt er momenteel niet verder door. Lisan vraagt of ze een keer een afspraak mag maken met Marianne. Dat mag.
Wat er is veranderd voor de buurt: je weet nu wie je groet
Het is Hans opgevallen dat vier buren van de Van Essen-kazerne elkaar hier hebben ontmoet. Terwijl ze dicht bij elkaar wonen, was de lunch daar toch voor nodig. Het zijn alleenstaande vrouwen die alleen koken en eten, wat voor hen het vervelendste moment van de dag is. Ze hebben dezelfde opgang, maar doen niets met elkaar. Behalve hier. Carla denkt dat mensen behoefte hebben aan een borreltje. Op vrijdagmiddag bijvoorbeeld. Op straat in plaats van thuis. Tirza heeft dat gedaan, met een oproep via de app: ‘breng allemaal wat mee’. Daar waren weer zes mensen. Gegroet werd er al in de buurt. Alleen weet je nu ook wie je groet. Er komt meer diepgang in de contacten en je leert meer mensen kennen. Petra heeft ook meer contact met de jongere gezinnen in de buurt gezocht.
De buurtkrachten: onzichtbare talenten zijn zichtbaar geworden
De deelnemers hebben zelf bijgedragen aan de lunches. Bijvoorbeeld door ze te organiseren, buren mee te nemen, voor wat lekkers te zorgen of gezelligheid te brengen. Het waren belangrijke momenten, net als het Buurtfeest en de Nieuwjaarsreceptie. Het samen eten leidt tot kennismakingen en ontmoetingen met tot dan onbekende buurtgenoten. Dat zorgde voor gezellige praatjes, maar ook voor openheid, bijvoorbeeld over dingen die spelen in de buurt en in levens van mensen. Hans is hierbij belangrijk geweest als verbinder, Annemarie met haar gastvrijheid. De deelnemers hebben het verlangen ervaren dat de meeste bewoners iets met elkaar willen doen. Ze kennen nu buurtgenoten die gedichten van Shakespeare kunnen voordragen, heerlijke soep kunnen koken, schilderen, muziek maken en verhalen over vroeger kunnen vertellen. Het zijn onzichtbare talenten in de buurt die zichtbaar zijn geworden door het contact. Als je elkaar leert kennen, kun je ook eens samen naar de film gaan. Je bouwt een kennissenkring op. Dan is het gemakkelijk om elkaar te vinden op interesses of wat je deelt. Bijvoorbeeld dat je beiden in Duitsland hebt gewoond. Maar daar moet je elkaar wel voor ontmoeten!
Wat de deelnemers niet meer kwijt willen: saamhorigheid en het samenzijn
Carla wil dit samenzijn niet kwijt. Hans denkt dat het in de huidige vorm niet door kan gaan. Ze kunnen op deze locatie niet koken. En de ruimte moet gehuurd gaan worden. Dat is duur en er wordt al veel georganiseerd, waardoor het vaak niet beschikbaar is. Hans heeft mensen gesproken die naar Amersfoort of Kernhem gaan om samen te kunnen koken. Hier in de buurt is niet zo’n locatie. Annemarie wil de saamhorigheid niet kwijt, het samen zijn met mensen die het fijn vinden om eens in de zoveel tijd samen iets te doen. Vrijblijvend. En dan gebruikmaken van wat iedereen kan en wil. Iedereen kan namelijk wel wat. “Alle liefde bij elkaar, geeft een grote pot vol!”
Wat er nodig is om door te kunnen gaan: een plek en meedenk- en -doekracht
Er is een plek nodig waar ze samen kunnen koken en eten. Dan wordt het ook actiever. Hans heeft een locatie op het oog: 50 Plus. Daar gebeurt in het weekend niet veel. Hans voelt zich geremd om er actie op te ondernemen, omdat hij het rustiger aan wil doen. Voorwaarde om iets te gaan doen, is dan ook dat de gemeente wil meedenken. Er zijn in deze buurt simpelweg geen faciliteiten. Hans is al ver in zijn denken en kan het goed overdragen. Er zijn nog andere locaties waar je bij elkaar kunt komen, maar niet kunt koken. Lisan haalt het voorbeeld aan van een groep die geen ruimte had om koffie te drinken en gewoon op de stoep is gaan zitten. Als het regent, kruipen ze een garage in. Conclusie is dat Hans eerst wil onderzoeken wat haalbaar is. Daar wil hij zich wel voor inzetten. De buurt heeft nog niks, de locatie 50 Plus zou prima zijn. Hij maakt een verslag voor Lisan. En hij wil zien wie er hapt. Zodat hij niet alleen de kar hoeft te trekken.